Azaroaren 15ean ASPEGI Foroaren X. edizioa egin zen Tabakaleran. Eusko Jaurlaritzak antolatutako zainketei buruzko Kongresuaren esparruan. Foroaren helburua zainketen ekonomiari arreta jartzea izan zen, ordaindu gabeko jarduerak hartzen baititu, batez ere emakumeek egindakoak, hala nola, haurrak, zaharrak edo gaixoak zaintzea.
Mahai-inguru baten inguruan bildu ziren María Ángeles Durán Heras, ordaindu gabeko lanaren azterketan eta egitura sozial eta ekonomikoarekin duen harremanean espezializatutako katedraduna eta aditua, Aintzane Uriguen Arana Zorroaga Egoitzako zuzendaria eta Iñigo Kortabitarte Hidalgo OKencasako CEOa.
María Ángeles Duranen arabera, emakumezko enpresaburuek, ikuspuntu zientifikotik, kontraesan interesgarria dute; alde batetik, emakumeak dira, eta, bestetik, goi-mailako enpresaburuak edo exekutiboak dira. Hori zaila da bateratzen. Oro har, ekonomia aztertzen denean, enpresa eta merkatua aztertzen dira. Hori Adam Smith-ek aberastasunari buruz dituen ideietatik eratorritako pentsamenduari dagokio. Izan ere, autore horren arabera, herrialde baten aberastasuna sortzen da produzitzeko eta gero garestiago saltzeko gai denean.
Duranen arabera, Euskal Herrian lau ekoizpen-sistema daude, eta bakoitzak bere arauak ditu. Lau sistema horiek honako hauek dira: enpresa (gainbalioa sortzen eta sortzen duena), Estatua (elementu birbanatzaile gisa), familiak (ordaindu gabeko lanarekin) eta boluntariotzako eta irabazi asmorik gabeko erakundeak.
Egoeraren arabera, familiek etxeko lanetik datozen lanpostuak ematen dizkiote ekoizpen-sistemari. Oinarrizko ideia horretatik, ordea, etxeak ez dira aberastasun-ekoizle gisa agertzen. 1995. urtean, Nazio Batuek Emakumeen Konferentziarako deia egin zuten Pekinen, eta bertan “Ekintza Plataforma” sinatu zen. Bertan esaten da, lehen aldiz, azterketa makroekonomikoa gaizki egiten ari zela, ordaindu gabeko lana alde batera uzten ari zelako. Mundu osoan, ordaindu gabeko lana da zatirik handiena, nabarmendu zuen Duránek. Adibidez, Espainiako estatuan ordaindutako 100 lanordutik 130 ordu ordaindu gabeko lanordukoak dira.
Ekintza Plataformak, ordaindu gabeko lanaren estatistikarik ez zegoenez, kontu-unitate berriak proposatu zituen, hala nola denbora-inkestak. Durán katedradunak azaldu zuenez, Eustat aitzindaria da eguraldiari buruzko hainbat inkesten bidez.
Zainketak planifikatzeko, emakumeek, batez beste, gehiago biziko dute, eta horrek esan nahi du emakumeentzat oso garrantzitsua dela; izan ere, osasun onarekin daudenean, lagunduta egoten dira, baina osasun txarrarekin daudenean, hori baita gehien behar dutenean ez dira zurekin egongo.
Duránek esan zuenez, “zaintza iraultza bat da”, agian badirudi zainketez hitz egitea mahai gaineko hitzaldia dela, baina “pertsonak zentroan jartzea iraultza kontzeptual, ekonomiko eta politiko bat da, baita etika eta estetika ere”.
Jardunaldi interesgarri horretan, gogoeta egin zen zainketen etorkizunari buruz, gure gizartearen eboluzio demografikoari buruz, herrien migrazioa behartzen duten munduko desberdintasunei buruz, ongizate-estatuari eta enpresen alternatiba berritzaileei laguntzen dion gure eskulan-gizartearen beharrei buruz, eta ekonomia sozialari gehituko litzaioke; dagoeneko martxan dagoen zainketen berehalako iraultza ekar dezake. zer egin dezake ekimen pribatuak zainketan laguntzeko? eta nork hartuko du bere gain kaudimengabezia? (Aberatsek zainketak ordain ditzaketelako).
Nerea Melgosa Vega sailburuak itxi zuen jardunaldia. Administrazio publikoak egiten ari diren zainketa-politikari buruzko hausnarketa, Euskadiko Gizarte Zerbitzuen Bigarren Plan Estrategikoan jasotzen den bezala. Sailburuaren arabera, Euskadik herri-itun bat izan behar du.
Iturria: OVES/GEEB