Galdera horren aurrean, SETEM Hego Haizea, Mugarik Gabe, Kolektiba XXK, REAS Euskadi -Ekonomia Alternatibo eta Sozialaren Sarea- eta Euskadiko GGKEen Koordinakundeak, 2022an ekin genion bizi ezin den eta ihes egin nahi dugun lan-ereduaren alternatiben inguruan hausnartzeko prozesuan.
REAS Euskadiko beste erakunde batzuekin elkartuz hasi ginen. Argi genuen eraikuntza kolektiboa eta praktikan ezinbestekoa zela. Prozesu horren lehen fasean, hiru lan-saio antolatu genituen, eta lan-politika feminista definitzeko giltzarriak zein ziren zehazten saiatu ginen. Ziurtasun guztiak izan gabe, zenbait intuiziotan aurrera egin genuen. Lehenengoak fokua mugitzeko beharrarekin zuen zerikusia, hau da, produktibismoan oinarritutako eredutik eta lanaren banaketa sexualean sakontzen duen eredutik pertsonen ongizatean arreta jarriko duten eta erakunde bizigarriak deitu dugunerantz aurreratuko duten lan-ereduetara igarotzeko beharrarekin. Bizigarritasunaren ideia horrek aukera ematen digu testuinguru berriak imajinatzeko, baina baita beste erakunde batzuetan abian jartzen ari diren praktikak berreskuratzeko ere.
Gure bigarren intuizioa pertsona guztientzako esparru komun “unibertsal” bat eraikitzearen konplexutasunarekin lotuta zegoen, baina aniztasunari erantzuna emango zion, norbanakoaren eta taldearen beharren arteko oreka bilatuko duen eta barneratuko duen logika batetik (hor ez da ezer!) atalarteko ikuspegia. Hirugarren intuizioak zerikusia zuen gure erakundeetan lehendik dugunarekin aurrera egiteak zuen garrantziarekin, bide, estrategia eta egiteko modu berriak eraikitzen ditugun bitartean.
Lehen fase horretatik, gainera, erakundeen ikaskuntza eta esperientzia zehatz asko eramaten ditugu, lan-politiken une desberdinetan, lan-tresna eta -prozesu berritzaileak diseinatzen eta martxan jartzen ari dira ikuspegi feminista bizigarri horretatik.
Prozesu honen bigarren fasean (2023) eduki gehiago eman nahi genion proposamen honi. Intuizio eta esperientzia horiek gako zehatzagoetara hurbiltzea. Horretarako, 10 printzipio eta 20 akordio eraiki ditugu, guztien bizitza erdigunean jarriko duen lan-politika definitzeko. Minimo komuna da, eta gero, entitate bakoitzean, berezko garapen edo sakontze bat izango du. Printzipioek balio partekatu batzuk definitu nahi dituzte, horizontekoak. Akordioek gehiago bultzatzen gaituzte konpromisorantz, egiterantz, alde horretatik aurrera egiteko.
Hamar printzipio horiei esker, erakunde eta lan-politika bizigarriagoak eta feministagoak lor ditzakegu. Ibilbide-orri gisa ulertzen ditugu, egiten duguna edozein dela ere, printzipio horiek betetzen laguntzen digun edo, alderantziz, haietatik urruntzen gaituen balioesteko gida gisa:
- 1. Erantzukizun partekatua gure erakundeen erdian jartzea
- 2. Enplegua berrestea
- 3. Aberastasuna eta boterea birbanatzea
- 4. Erakundea osatzen duten pertsonen hazkundea eta jabekuntza sustatzea
- 5. Gune seguruak sortzea, indarkeriarik gabeak
- 6. Esparru komuna izatea, erakundearentzat unibertsala, bizien berezitasunari erantzungo diona.
- 7. Egin hor dagoenarekin eta eraiki berria
- 8. Epe ertain/luzeko ikuspegia integratzea
- 9. Lankidetza, aliantza eta lankidetza dinamikak indartzea
- 10. Gure identitate feminista, sekzioartekoa eta antikapitalista, indartzea
Printzipioez gain, lan-politika zehazten den arloekin lotutako 20 akordio proposatzen ditugu:
- 1. Gure erakundeen produkzio- eta ugalketa-orduak agerian jartzea
- 2. Ez onartu aparteko orduak
- 3. Lanaldiaren murrizketan aurrera egitea
- 4. Ordutegi-malgutasunaren alde egitea, mugekin
- 5. Norberaren eta besteren deskonexiorako eskubidea errespetatzea
- 6. ESrako soldata duina zer den definitzea
- 7. Aberastasunaren bidezko banaketarantz aurrera egitea
- 8. Lan egiteko modu kolektiboagoetarantz aurrera egitea
- 9. Atazen gainkarga ebaztea
- 10. Lan guztien balioa ezagutzea, hierarkia inplizitu edo esplizituetan esku hartuz.
- 11. Pertsonen bizi-zikloko uneak integratzea
- 12. Lana gaitasunak indartzeko alderdi gisa ulertzea
- 13. Gure erakunde kooperatiboak eta askotarikoak koordinatzeko eta gidatzeko beste modu batzuen alde egitea
- 14. Erakunde bakoitzari egokitzen zaizkion parte-hartze eredu irekiagoak eta horizontalagoak definitzea
- 15. Entzutea elementu nagusi gisa integratzea, kide, konfiantza eta agentzia handiagoa izateko
- 16. Lan-eremu egokia bermatzea eta telelana ziurtatzea
- 17. Espazioak zaintzeko ardura hartzea
- 18. Pertsona guztien ongizatea onartzea
- 19. Desadostasunen, pribilegioen, gatazken eta abarren kudeaketa hobetzea.
- 20. Ospatu, ezagutu eta gozatu.
Eduki horiek xehetasun handiagoz jasota daude REAS Euskadiren webgunean eskuragarri dauden bi dokumentutan. Espero dugu gogoeta horiek guztiek, beren ziurtasun eta amildegiekin, gero eta erakunde gehiagori lagundu ahal izatea antolaketa feministaren eraldaketa-prozesuetan.
Eduki horiek xehetasun handiagoz jasota daude REAS Euskadiren webgunean eskuragarri dauden bi dokumentutan. Espero dugu gogoeta horiek guztiek, beren ziurtasun eta amildegiekin, gero eta erakunde gehiagori lagundu ahal izatea antolaketa feministaren eraldaketa-prozesuetan. * “Ez dit bizitzarik ematen, lan-politika feminista” prozesuaren edukiari buruzko aipamena. SETEM Hego Haizea, Mugarik Gabe, Euskadiko GGKEen koordinakundea, REAS Euskadi eta Grupo XXK taldeak sustatu dute. Aipamen honen abiapuntu gisa, María Viadero Mugarik Gabe talde eragileko kideak prozesuari buruz idatzitako artikulu bat dago.
Iturria: REAS Euskadi- Zaloa Pérez