Gizarte Ekonomiaren Unibertsitate Astearen barruan, martxoaren 15ean, “Emakumeak eta kooperatibismoa” izeneko Ekonomia, Enpresa eta Generoaren VII. Jardunaldia egin zen Sarrikoko Ekonomia eta Enpresa Fakultatean. Jardunaldi horretan, hiru ikuspegitatik aztertu ziren emakumeak eta kooperatibismoa: gaiaren ikuspegi orokorra, ikuspegi jurista eta, azkenik, Eroski kooperatibaren esperientzia.
Lehen zatian, Eunate Elio irakaslea arduratu zen puntu horretaz. Bere hitzaldian, batez ere, kooperatibismoak genero-berdintasunari egindako ekarpena aurkeztu zuen. Azaldu zuenez, plantilaren partaidetza duten enpresek, eta bereziki lan elkartuko kooperatibek, enplegu gehiago sortzeko joera dute oro har, eta enpresa konbentzionalek baino denbora zailagoetan gehiago babesteko joera; gainera, enpresa kooperatibo eta partaidetuek ohiko enpresek baino emaitza hobeak dituzte langileentzat, beren errenta eta aberastasun mailei dagokienez; eta, azkenik, banaketa hori bidezkoagoa da. Krisi garaian biziraupen handiena duten enpresak direla ere esan zuen.
Bereziki interesgarria izan zen azpimarratzea kooperatibismoa eta feminismoa balio berdinez elikatzen direla: berdintasuna eta justizia. Hala ere, kontraesan batzuk daude teoriaren eta praktikaren artean, Eliok adierazi zuenez; izan ere, kooperatibak lan-merkatu baten eta gizarte baten barruan daude, emakumeak gizonen aldean desberdintasun-egoeran mantentzen dituztenak, lanaren eta langileen eredu historikoan ikus daitekeenez. Gainera, identitate kooperatiboko berdintasuna ez da beti bihurtu gizonen eta emakumeen arteko berdintasuna. Azkenik, gure inguruko kooperatibetan genero-berdintasunari dagokionez konpondu beharreko arazoetako bat da emakumeek parte-hartze txikia dutela postu exekutiboetan eta gobernu-postuetan, eta horri banaketa horizontal handia gehitu behar zaio.
Bigarren zatian, kooperatibek berdintasunerako duten egokitasuna aztertu zen, kooperatiben printzipio eta balioek berdintasunerako eta interes sozialerako bokazio esplizitua baitute. Halaber, oso interesgarria izan zen lege autonomikoetan genero-ikuspegia aplikatzeari buruz egindako azterketa. Multzo honetan gai hauek landu ziren: berdintasuna printzipio informatzaile eta zeharkako gisa; laneratzeko eta bazkide izateko oztopoak; ordainsari, prestakuntza eta sustapen berdintasun erreala; lan- eta sozietate-bizitza familiarekin eta pertsonalarekin bateratzea, baita erantzunkidetasuna ere; genero-indarkeria jarduera ekonomikotik kentzea; emakumeen eta gizonen presentzia orekaturako neurriak; eta beste alderdi batzuk, hala nola, sexuaren arabera datuak ez banatzea eta komunikazio inklusiboa sartzea.
Ikusi ahal izan zen, ordea, berdintasunaren garapena oso modu desberdinean garatzen ari dela autonomia erkidego desberdinetako kooperatiba legeetan. Horrek guztiak garapen handiagoa edo txikiagoa eskatzen du, kooperatiba dagoen autonomia-erkidegoaren arabera.
Amaitzeko, Eroskiren ordezkariak kooperatiba hau aurkeztu zuen eta enpresa berdintasuna garatzen ari den arloak garatu zituen. Kooperatiba honetarako, emakumeen eta gizonen arteko aukera-berdintasuna erakundearen kudeaketaren oinarrizko printzipio estrategikoa da.
Ondorio gisa, kooperatiben ereduak emakumeentzat dituen onurei heltzen diegu berriro, eta azpimarratzen dugu eredu horrek lan-baldintza eta lan-segurtasun handiagoak eskaintzen dituela, kudeaketan eta gobernantzan parte hartzeko aukera ematen duela, prestakuntza eta garapena zabaltzen dituela eta, azkenik, sareko lana eta lankidetza indartzen eta garatzen dituela. Elioren arabera, “emakumeen jabekuntzaren eragin biderkatzailea” gizartean, enpresetan, politikan eta familian islatzen da.
Jarduera hau Enpresa eta Zuzenbide Zibila Sailak, Ekonomia eta Enpresa Fakultateko Berdintasun Batzordeak eta GEZKIk antolatu zuten.
Iturria: OVES-GEEB