Euskadiko Hirugarren Sektore Sozialaren Behatokiak antolatutako jardunaldi batean, Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunerako 4/2005 Legearen aldaketaren berrikuntza nagusiak aurkeztu zituzten REAS Euskadiko Zaloa Pérezek eta EMAKUNDEko Ander Bergarak.
Aurkeztu zuten bezala, Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasunerako Legea aldatu egin zen martxoaren 18an, eta aldaketa horrek aurrerapauso bat ekarri zuen, bai legea idazteko, bai teoria feministatik datozen ikuspegi eta kontzeptuak txertatzeko, bai Euskal Herriko mugimendu feministaren eskaera historiko batzuk ere.
Osotasun eta zeharkakotasun bokazioz sortu den lege bat, baina, beraien ikuspegitik, zenbait ahultasunekin ere sortu da: aurrekontu eskasa (aurrekontu orokorraren %1, baina 2030erako %1,5 lortzea planteatzen da), EMAKUNDE, lege honek organigraman ematen dion posizio berriak ahuldua, eta lege honen aginduak ezartzeko tresna zehatzetan zehazteko lan handia egin beharra.
Legeak dakartzan berrikuntza nagusiak dokumentu batean jaso dira. Jardunaldian, lege honen espirituaren elementu batzuk nabarmendu zituzten, oso esanguratsuak direnak:
Lehenik eta behin, bizitzaren jasangarritasuna erdigunean kokatuko duen eredu ekonomiko baterantz joateko beharrari egiten zaion erreferentzia. Alde horretatik, mugimendu feministak aspalditik adierazi du emakumeen eta gizonen arteko benetako berdintasuna ezinezkoa dela desberdintasunen gainean eta, bereziki, genero-desberdintasunen gainean eraikitzen (eta erreproduzitzen) den sistema baten esparruan.
Bigarren elementua aldaketa honetan agertzen den sekzioarteko ikuspegia da. Generoa beste aldagai batzuekin (jatorria, etnia, aniztasuna…) gurutzatzen delako ideiatik sortzen da ikuspegi hori, sistema sozioekonomikoan emakumeen identitateak, bizi-baldintzak eta posizioak konplexuago bihurtuz. Erronka horietako bat izango da ikuspegi horrek duen ahalmen guztia aprobetxatzea, adibidez, bereizkeriaren aurkako politikak garatzearekin lotuta.
Beste elementu esanguratsu bat da lege hau emakumeen aurka egiten diren indarkeria matxistak erdigunean jartzen saiatzen dela eta indarkeria matxistarik gabeko bizitza bermatzen duela. Emakumeen giza eskubideen ikuspegitik, indarkeria horien definizio zabala ematen da, eta tipologia berriak sartzen dira, hala nola indarkeria digitala, obstetrikoa edo biktimari laguntzen dion ingurunearen aurka egiten dena.
Azkenik, enpresa- eta antolakuntza-kulturan eta -jardueran aldaketa bultzatzeko beharra aipatzen da, erakundeak espazio bidezkoak eraikitzeko erantzukizunen titular gisa eta antolakuntza-kultura ez-matxista sustatzeko. Horretarako, erosketa publiko arduratsua eta diru-laguntzen oinarri arautzaileak erabiltzen ditu enpresa pribatuan aldaketa horiek bultzatzeko metodo gisa.
Garrantzi handia eman zaio elementu horri, Euskadiko hirugarren sektore soziala oso feminizatuta baitago (langileen %70 baino gehiago emakumeak dira). Emakumeei baldintza duinetan lan ordaindua egiteko aukera ematen dien sektorea da; hala ere, kultura eta lan-eremuak eraldatu behar dituzte; izan ere, erakundeek, gehienbat gizonek eta gizonentzat sortuak izanik, lan-sistemak, egiturak, arauak, etab. gizonezkoen esperientziak eta balioak islatzen dituzte. Bestalde, eremu pribatuan esku hartu behar dute, emakumeen eta gizonen artean bizitzaren zaintza modu arduratsuan hartzeko.
Hirugarren sektorea emakumeen behar praktikoei erantzuteko gune bihur daiteke, eta aukera gehiago eta hobeak eskaintzen ditu gure lanaldi bikoitzak eta hirukoitzak konbinatzeko, baina ez ditu zalantzan jartzen diskriminazioaren eta indarkeriaren oinarri diren botere- eta desberdintasun-harremanak.
Iturrias: REAS Euskadi