Idoia Mendia bigarren lehendakariordeak eta Lan eta Enplegu sailburuak adierazi duenez, egungo krisiak “agerian jarri du enpresek, errotuta badaude eta proiektuetan aritzen diren pertsona guztien konpromisoa badute, hobeto antolatzen dakitela beren erresistentzia eta etorkizunerako begirada”. Mendiak onartu duenez, zenbait kooperatiba eredugarriak izan dira krisian ekonomia tradizionalarentzat, eta esan du bere sailak ekintzailetza kolektiboa bultzatzeko lehentasuna duela, “enplegu inklusiboa eta kalitatezkoa” sortzeko modu gisa.
Zein dira zure sailaren lehentasunak, kooperatibismoaren ikuspegitik, hasi berri den urte honetarako?
Ekintzailetza kolektiboa sustatzea, aberastasuna eta kalitatezko enplegu inklusiboa sortzeko modu gisa. Hori dela eta, Gizarte Ekonomiako Zuzendaritza da aurrekontuetan gehien hazi dena Jaurlaritzako arlo guztien gainetik, % 29ra iritsi arte, 7.652.000 eurorekin. Erdia baino gehiago Ekin programara bideratuta dago. Beste hazkunde esanguratsu bat, % 25ekoa, bazkide berrien sarrerei dagokie, langabeei, ezintasunak dituzten pertsonei edo besteren konturako langileei kooperatibetan bazkide gisa sartzen laguntzeko.
Zer balorazio egiten duzu Euskadiko kooperatibek egokitu zaizkigun garai zail hauetan emandako erantzunari buruz?
Jakin dugu errotuta dauden eta lan egiten duten pertsona guztien inplikazioa duten enpresek hobeto dakitela beren erresistentzia eta etorkizunera begiratzeko modua antolatzen. Eta ez egitura piramidal eta zurrunek, ez lan-harremanetako paradigma tradizionalek, ez dutela enpresen oparotasuna bermatzen, ez eta beren lanarekin haiek aurrera ateratzen dituztenen eskubideak eta ongizatea ere. Enpresa batean berrikuntza, ideien mende ez ezik, erakundeko kide guztiak lerrokatuta egotearen mende ere badagoela. Horrek aldaketarako eta bilakaera ekonomikora eta hark sorturiko behar berrietara egokitzeko gaitasuna bultzatzen baitu. Kooperatibek berezko dituzten balio horiek bereziki argi ikusi dira krisi honetan. Hainbat adibidek erakusten digute erresilientzia eta berrikuntza behar izan direla, baita okerren pasatu dutenen arteko elkartasuna, langileen birkokatzea eta lankidetza ere. Benetako ikasbideak dira horiek ekonomia tradizionalarentzat.
Duela hilabete eskas, Seulen egin zen Kooperatibismoaren Mundu Biltzarrean hartu zenuen parte. Ehundik gora herrialdetako ordezkariek partekatu zituzten beren esperientziak bertan. Zer ekarri dio Euskadiri halako ekitaldi batean parte hartzeak? Eta zer ondorio ekarri ditu handik?
Biltzarraren antolaketan aktiboki parte hartu zuen munduko gobernu bakarra izan ginen. Baina, gainera, Euskadiren aurpegirik onena eskaini genuen, eskutik helduta joan baikinen agintariok eta kooperatiben egunerokoan protagonista diren eragileak, bai Goren Kontseilua, bai KONFEKOOP. Balio kooperatiboa ez ezik, euskal alternatiba bat ere aurkeztu nahi nuen eredu gisa, egungo garai gorabeheratsu hauetan. Eta parte hartu genuen guztion artean erakutsi dugu kultura kooperatiboa eta parte-hartzailea, kooperatiben arteko lankidetzarekin eta sustraitzearekin batera (betiere mundura irekitzeari uko egin gabe), aberastasuna sortzeko modu bat dela, baita enpresa-eredu klasikoarentzat erreferentzia den kausa partekatu batean enpresak eta langileak konprometitzekoa ere. Balorazioa ez nuen nik egin, Nazioarteko Aliantza Kooperatiboa bera izan zen gobernu guztietako ordezkarien aurrean Euskadi ispilu gisa aipatu zuena. Euskadi erreferentea da lan elkartuko kooperatibismoan, baina ez da kasualitatea, sektore pribatuaren eta publikoaren elkarlanaren ondorio baizik; sektore pribatuaren kasuan, kooperatiben bidez, eta publikoaren kasuan, kooperatibak garatzeko lege egokiak eginez, eta, erabakiak hartzeko, ezagutza eta zientzia eskaintzen dituen esparru akademiko bat sortuz.
Elkarrizketa osoa hemen
Iturria: Konfekoop