ASLEk Ohiko Batzar Orokorra egin zuen maiatzaren 24an Bilboko Iberdrola Dorrean. Bertan izan ziren euskal lan-sozietateetako eta parte hartutako enpresetako 200 ordezkari, baita erakundeen ordezkaritza zabala ere, Iñigo Urkullu lehendakaria barne.
Beatriz González Ciordia elkarteko lehendakariak lan-sozietateen eta enpresa partaidetuen erronkak azaldu ditu topaketan. Printzipala, legea modifikatzea. ASLEk aldaketa bat bultzatuko du Ekonomia Soziala Bultzatzeko Lege Integralaren aurreproiektuan, belaunaldien arteko erreleboa ziurtatzeko eta, hartara, enpresak itxi ez daitezen. Formula: enpresa ondorengotzaren proiektuetan mugagabeko langileek langabezia kapitalizatzeko aukera izatea. Horrela, plantilek baliabide ekonomikoak izango lituzkete errelebo hori bermatuta ez duten enpresen ekintzak eskuratzeko eta horiek lan-sozietate bihurtzeko. Horrela, langileak jabe eta langile bihurtuko lirateke, enpresa-eredu horren ezaugarri nagusia.
ASLEren arabera, “mugarri” bat izango da lege aldaketa, eta aurten egingo da. “Orain arte, enpresa asko itxi egin dira, belaunaldi-erreleburik ez zegoelako eta langileek ezin zutelako enpresa-proiektuarekin jarraitu, baliabiderik ez zegoelako”.
Horretarako, ezinbestekoa da gizarteak lan hori aintzatestea, “gizarteak eta erakundeek ekintzaile kolektibo hori onartzea”. Era berean, “erakundearen barruan, maila guztietako partaide eta inplikazio izan behar dugu, helburu komun bat izan behar dugu”. “Beharrezkoa da gure bazkideak gizarte partekatuaren benetako espiritu horretan heztea eta prestatzea, onura ekonomikoaz haratago”, azaldu du ASLEko lehendakariak. Gobernantzari dagokionez, ohartarazi du “erabakiak motel, lotsati, anbiziorik gabe hartzen ez direnez, lan-gizarteak txikiak izaten direla, ez direla hazten eta, azkenik, erabaki-zentroak hemendik eramaten dituzten talde handiek hartzen dituztela”.
ASLEren arduradun nagusi gisa egin duen lehen batzarrean, lehendakariak hurrengo urteetarako plan estrategikoa ere azaldu die bazkide diren enpresei. Plan horren barruan, “legegintza-arloko berrikuntza” sartuko da lan-sozietateentzat eta parte hartzen duten enpresentzat, gizartearen aldaketari erantzuna emateko. Hala, enpresen malgutasuna, gobernantzaren hobekuntza eta Europako ereduekiko lotura landuko dira.
Aldi berean, enpresa-elkarteak beste erronka espezifikoagoetan jarri ahal izango du arreta, hala nola lan-absentismoan, zeina, lan-sozietateetan ohiko enpresarena baino txikiagoa izan arren, aztertu beharreko arazo bihurtu baita.
Batzarraren amaieran, Urkulluk “gure gizartean sustrai sakonak dituen ideario batekin bat datorren enpresa-eredu inklusiboa, parte-hartzailea, gizatiarra eta jasangarria” goraipatu du. “Entzun diguzue, baita lehendakariak ere, auzolandarren filosofia, guztion onerako denon ahalegina defendatzen. Oso argi daukagu elkarlana, konpromiso partekatua, aurrera egitera bultzatzen gaituena dela. Baita herrialde gisa ere. Ahalegin kolektibo horren ondorioz, eta zailtasunak zailtasun, Euskadik aurrera egin du eta etorkizunerako aurreikuspen onak ditu”, adierazi du.
Eta, aurreikuspen horien artean, hazkunde ekonomikoa %2 ingurukoa izan da, bai aurten bai hurrengoan, eta etengabe sortu da enplegua, milioi bat pertsona baino gehiago lanean eta kotizatzen. “Enpleguaren kalitatea ere hobetzen du”, azpimarratu du lehendakariak. “Bosgarren urtez jarraian, Euskadi autonomia-erkidegoen buruan dago errenta erabilgarriari dagokionez, eta Europako batez bestekoaren gainetik gaude”, nabarmendu du eta, puntu honetan, “absentismoaren buruan ere bagaude”.
ASLEk 20 enpresa berri sortu zituen 2023an, eta, guztira, 280 enpresa baino gehiago ditu, hau da, Euskadiko sozietateen %54. 2020ko azken datuen arabera, Euskadik 509 lan-sozietate ditu, 6.000 langile inguru.
Euskadiko lan-sozietateek, batez beste, 11,9 langile dituzte; Estatuan, berriz, 7 langile dira batez beste. ASLErekin elkartutako enpresek 21 langile dituzte, batez beste. Gipuzkoak sozietateen %48 ditu; Bizkaiak %36, eta Arabak %16.
Iturria: Onda Vasca