Gizarte-ekonomia funtsezkoa da desberdintasun ekonomikoen eta klima-aldaketaren aurrean

30 ekaina, 2022 | Kategoriarik gabe

Ekainaren 13, 14 eta 15ean, CIRIECek 33. Nazioarteko Biltzarra egin zuen Valentzian, Palau de Les Arts Reina Sofía delakoan, eta hiria kooperatibismoaren, gizarte-ekonomiaren eta ekonomia publikoaren munduko hiriburu bihurtu zen. Bai inaugurazioan, bai amaieran, nabarmendu zen gizarte-ekonomia funtsezkoa dela desberdintasun ekonomikoen eta klima-aldaketaren aurrean.

Paul Krugmanek, 2008ko Ekonomiako Nobel saridunaren inaugurazio-ekitaldian, “Etorkizun hobe baterako lankidetza” izenburupean, gizarte-ekonomiak bi alderditan duen eragina aztertu zuen: desberdintasun ekonomikoak eta klima-aldaketa. Desberdintasunei dagokienez, honakoa esan zuen: “gizartea desitxuratu eta taldean jarduteko gaitasuna murrizten du, pertsona batzuek uste baitute ez direla gizartearen parte”. Alde horretatik, gizarte-ekonomiak laguntzen du jendea atzean gera ez dadin, zenbait adibiderekin, hala nola etxebizitza-, nekazaritza- edo kreditu-kooperatibismoa, hirugarren sektoreko elkarteak edo sindikatuak, zeinen ekintza ere funtsezkoa baita aberastasuna modu bidezkoagoan banatzeko.

Klima-aldaketari dagokionez, Krugmanek esan zuen aparteko krisi hidriko bati aurre egin behar diogula, ezin dugula ihes egin co2-aren emisioetatik. Arazo hori “oso zabala da, eta nazioartean landu behar da”. Horregatik, “azken batean, administrazioek hartu beharko dituzte neurri giltzarriak, baina gizarte-ekonomiak eta kooperatibek arazoa konpontzen duen puzzlean parte hartu behar dute”.

Gainera, Krugmanek ekonomia publikoaren garrantzia berrikusi zuen gaur egungo zenbait alderditan, hala nola pandemian. Krisi larrienetan muturreko desberdintasunak eta ingurumenari eragindako kalteak hirugarren sektoreko erakundeek izango dute desberdintasuna markatzeko aukera.

Mariana Mazzucato Berrikuntzaren Ekonomia eta Balio Publikoko irakasleak (University College London, UCL) eta UCLko Berrikuntza eta Asmo Publikoko Institutuaren zuzendari fundatzaileak itxi zuten Biltzarra, eta nabarmendu zuen “eredu kooperatiboa onena dela ekonomia egiteko moduan egin beharreko aldaketei aurre egiteko”.

“Ekonomia soziala ez da ekonomiaren beste zati bat, baizik eta ekonomia egiteko modua, erakundeen arteko lankidetza egon dadin eta biztanleriaren %10ean bakarrik pentsa ez dadin (gutxi batzuen eskuetan dagoen mundu-aberastasuna metatzeari erreferentzia eginez)”. Bere hitzaldian, Mazzucatok azaldu zuenez, gaur egun bizi dugun krisiaren aurrean, “ezin dugu adabakirik bilatu arazo horiek konpontzeko, ekonomia-sektoreko zenbait tokitan inbertsio handiak egin behar ditugu arazoa errotik konpontzeko.

Gobernuak ideiarik gabe geratzen ari dira, eta, adabakiak erabiltzen jarraitzen badugu, ezingo ditugu Garapen Iraunkorreko Helburuak ezarri”.

Mariana Mazzucato ohartu zen Covid 19a esperientzia gisa hartu behar dela etorkizuneko pandemiak iristeko. Hala ere, haren iritziz, “ikasgai batzuk ez dira ikasi. Krisi hau Afrikan hasi izan balitz, eta ez Txinan, denak are okerrago egongo ginateke osasun-sistemak ahulagoak direlako. Hala ere, osasun-sistema horiek ez dira indartu. Beste ikasgai bat da txertaketa ez dela helburua, munduko txertaketa baizik”.

Horrekin batera, ekonomialariak hau gehitu zuen: “klima-aldaketa da ezer ikasi ez dugun beste adibide bat, errekuperaziorako Europako funtsen %56 erregai fosilen energia-enpresetara bideratzen ari baita”.

GJHek biltzen dituzten helburu guztiei aurre egiteko, Mazzucatok hau esan zuen: “sektore desberdinek elkarrekin lan egitea lortu behar dugu, guztiontzat onuragarriak izango diren politikak eta gure helburuak lortzeko. Bidezko diru-sarrerak lortu behar dira eta irabaziak hobeto banatu. Talentuan inbertitu behar da kontzientzia kolektiboa lortzeko”.

Iturria: Gizarte Ekonomiaren Espainiako Behatokia